Italië behoort tot de Europese landen met een verhoogd risico op aardbevingen, zowel in termen van frequentie als intensiteit. Deze seismische activiteit is het gevolg van de unieke geografische ligging van het land, op de convergentiezone van de Afrikaanse en Euraziatische tektonische platen. Dit veroorzaakt een intense samendrukking en overlapping van aardkorstblokken.
Gedurende de afgelopen 2500 jaar heeft Italië meer dan 30.000 aardbevingen van gemiddelde tot sterke intensiteit meegemaakt. In de twintigste eeuw alleen al werden zeven aardbevingen geregistreerd met een magnitude van 6,5 of hoger. De meeste seismische activiteit is geconcentreerd in het centrale en zuidelijke deel van het schiereiland, met name langs de Apennijnen, in Calabrië, Sicilië, en enkele noordelijke regio’s zoals Friuli, delen van Veneto en West-Ligurië.
Factoren die het seismisch risico bepalen
Het seismische risico wordt bepaald door drie factoren:
- Seismisch gevaar: de waarschijnlijkheid en intensiteit van aardbevingen in een gebied.
- Kwetsbaarheid: de gevoeligheid van gebouwen en infrastructuur voor schade.
- Blootstelling: de hoeveelheid mensen en waardevolle objecten in het gebied.
In Italië, waar aardbevingen vaak en krachtig zijn, is het seismisch gevaar hoog tot gemiddeld. Vergeleken met andere gebieden met vergelijkbare risico’s, zoals Californië of Japan, heeft Italië echter een hogere kwetsbaarheid. Dit komt voornamelijk door het fragiele bouwkundig erfgoed, de infrastructuur, industriële systemen en het historisch-artistieke erfgoed. De combinatie van hoge bevolkingsdichtheid en deze unieke culturele schatten maakt Italië bijzonder blootgesteld aan seismische risico’s.
Preventieve maatregelen
Om deze risico’s te beperken, zijn preventieve maatregelen essentieel. In 2018 werden de Technische Bouwvoorschriften in Italië bijgewerkt, waarmee de bouw van nieuwe gebouwen wordt afgestemd op seismische risicobeoordelingen en lokale omstandigheden. Hoewel aardbevingen niet met zekerheid te voorspellen zijn, kunnen voorbereidende acties en risicoreductie de impact van aardbevingen aanzienlijk verminderen.
Seismische zones in Italië
De seismische zones in Italië worden beschreven in de Nationale Gevarenkaart, opgesteld door het Nationaal Instituut voor Geofysica en Vulkanologie (INGV). Deze kaart vormt de basis voor het identificeren van gebieden met een hoog risico. Italië is verdeeld in vier zones:
- Zone 1: Gebieden met het hoogste seismische risico.
- Zone 2: Gebieden met een gemiddeld seismisch risico.
- Zone 3: Gebieden met een laag seismisch risico.
- Zone 4: Gebieden met een zeer laag seismisch risico.
Waarom de seismische classificatie belangrijk Is
De seismische classificatie helpt om bouwvoorschriften af te stemmen op het risico in een regio. In gebieden met een hoger risico moeten gebouwen aardbevingsbestendig worden ontworpen om mensenlevens te beschermen. Dit benadrukt ook de noodzaak van financiële middelen voor het versterken van bestaande gebouwen in risicogebieden.
Regio’s met hoog seismisch risico
Italië ervaart de zwaarste aardbevingen voornamelijk in bergachtige en vulkanische gebieden, zoals Campanië en Sicilië. Ook de regio’s Abruzzo, Umbrië, en Calabrië staan bekend om hun hoge seismische activiteit.
Regio’s met laag seismisch risico
Hoewel Italië als geheel gevoelig is voor aardbevingen, zijn er ook Zone 4-gebieden met een zeer laag risico. Deze omvatten:
- Salento
- Grote delen van Piemonte
- De Venetiaanse vlakte
- Genua en omgeving
- Valle d’Aosta (behalve Mont Blanc- en Matterhorngebieden)
- Sardinië
Hoewel het seismische risico in deze gebieden lager is, betekent dit niet dat aardbevingsbestendige bouwpraktijken volledig kunnen worden genegeerd. De Italiaanse bouwvoorschriften stellen dat alle nieuwe constructies, ongeacht de seismische zone, moeten voldoen aan bepaalde minimale veiligheidsnormen.
In Zone 4 is de vereiste seismische belasting echter lager dan in gebieden met een hoger risico, wat kan resulteren in lagere bouwkosten. Bij renovaties in deze zones is het belangrijk om te beoordelen of de bestaande structuren voldoen aan de huidige normen. Hoewel de verplichtingen minder stringent kunnen zijn, is het raadzaam om bij renovaties rekening te houden met seismische versterkingen, vooral als de structuur verouderd is of als er wijzigingen worden aangebracht die de stabiliteit kunnen beïnvloeden.
Op deze website vind je informatie over de seismische classificatie van elke Italiaanse gemeente: https://www.poroton.it/servizi-edilizia/zone-sismiche-italia/